DİTAP İÇİN "TAKAS BANK" MODELİ ÖNERİSİ
Türk Ziraat Yüksek Mühendisleri Birliği Genel Başkanı Fehmi Kiraz, Dijital Tarım Pazarı (DİTAP) üzerinden gerçekleştirilecek sözleşmeli üretim modeline ilişkin, "Sözleşme metni, cayma konusu ve diğer noktalarda çok sağlam düzenlenmeli. 10 kuruş daha fazla kazanma imkanı bulan taraf bu işten cayabilir" dedi.
Kiraz, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından hayata geçirilen ve sözleşmeli üretim modeliyle sektörün tüm paydaşlarını tek bir platformda buluşturan DİTAP’a ilişkin değerlendirmede bulundu.
Sözleşmeli üretimi sonuna kadar desteklediklerini belirten Kiraz, bu modelin, fiyat regülasyonu, tarım ürünlerinin değerlendirilmesi, çiftçinin girdi ve avans temini noktasında önemli olduğunu söyledi.
Kiraz, sözleşmeli üretimin bugüne kadar bazı sanayiciler tarafından kullanıldığını anımsatarak, "Ne üreteceğini ve ürününü hangi fiyata satacağını bilen üretici mutlu olur, pazar endişesi yaşamaz. Bu manada DİTAP’ta sözleşmeli üretim modeli ve ürünleri online pazarlama imkanı bulunuyor." diye konuştu.
Kiraz, sözleşmeli üretimde bu işin mevzuatının iyi düzenlenmesi gerektiğine dikkati çekerek, şu değerlendirmede bulundu:
"Sözleşmeli üretim, geçmiş yıllardan kalan eski bir yönetmelikle yürütülüyor. Bu işin mevzuatı iyi şekilde kurgulanmalı ve güncellenmeli. Sözleşmeli üretimde sözleşme metni, cayma konusu ve diğer noktalarda çok sağlam düzenlenmeli. 10 kuruş daha fazla kazanma imkanı bulan taraf bu işten cayabilir. Sistemin sağlıklı işlemesi açısından sözleşme çok iyi olmalı. Ayrıca Takas Bank gibi sözleşme bedelinin belli bir depozito ile tutulacağı, caymayı önleyici bir mekanizma kurulmalı. Paranın bir miktarı, üretim sezonu boyunca Takas Bank gibi yapıda tutulursa caymalar olmaz. Ürün geldiği zaman Takas Bank’tan o paranın üreticiye geçmesi şeklinde bir yapı olabilir. Cayma olursa Takas Bank’taki depozito miktarı yanar."
"KÜÇÜK İŞLETMELER EZİLMEMELİ"
Sözleşmeli üretim modelini kurarken küçük üreticinin her ilçede bir şubesi bulunan zincir marketlerin altında ezilmesinin önlenmesi gerektiğine işaret eden Kiraz, "Burada bu marketlerin monopolleşmesini önleyecek bir yapı da kurgulanmalı. Küçük aile işletmeleri bu girdabın içinde kapılırsa bu marketler fiyatı istediği gibi belirler. O zaman fiyat, hem tüketici hem de üretici zararına belirlenebilir. Bunu engelleyecek de bir yapı olmalı. Bu market zincirlerine belli kota konabilir, belli sektörler arasında kota paylaştırması yapılabilir. Üretici aleyhine fiyat oluşması halinde cezai yaptırım da getirilebilir. " ifadelerini kullandı.
"SAHADA DENETİM YAPILMALI"
Sistemle ürün planlamasının da yapılabileceğini ve bunun sağlanmasıyla ürün fiyatlarının dengeleneceğini vurgulayan Kiraz, Ziraat Bankası ve Tarım Kredinin sözleşmeli üretim yaptıran işletmelere yüzde 80’e varan faiz indirimiyle destek olmasının da olumlu olduğunu bildirdi.
Kiraz, sözleşmeli üretime konu ürünün uydu görüntüsü üzerinden takip edilmesinin yeterli olmadığını belirterek, Tarım ve Orman Bakanlığının bu konuyu sahada denetlemesi gerektiğini dile getirdi.
Fehmi Kiraz, bu sistem oturuncaya kadar platformun 5 yıl vergilerden muaf olmasını da önerdi. Sözleşmeli üretimin teşvik edilmesi için bu üreticilere tarımsal destekler noktasında pozitif ayrımcılık yapılabileceğini ifade eden Kiraz, "Normal üreticiyi de mağdur etmeden, sözleşmeli üretim yapan üretici büyüyene kadar bir miktar desteklenebilir." dedi.
KAYNAK:
https://www.aa.com.tr/tr/ekonomi/sozlesmeli-tarim-icin-takas-bank-modeli-onerisi/1823966
https://www.haberturk.com/ditap-nedir-dijital-tarim-pazari-ditap-hakkinda-2663867-ekonomi
https://www.milliyet.com.tr/ekonomi/sozlesmeli-tarim-icin-takas-bank-modeli-onerisi-6202306
