Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğünce 2010/2011 dönemi için hububat alım fiyatları açıklanmıştır. Buna göre; Buğdayın ton başına üretim maliyetinin 437 TL olduğu, % 13 refah payı ile birlikte alım fiyatlarında yüzde 37 artış gerçekleştiği belirtilerek Anadolu Kırmızı Sert ve Anadolu Beyaz Sert Ekmeklik Buğday Müdahale Alım Fiyatı Haziran-Ağustos aylarında 550,00 TL/Ton sonraki aylarda ise ton başına 10 TL eklenecek şekilde belirlendiği açıklanmıştır.
Bu bağlamda konu Türk Ziraat Yüksek Mühendisleri Birliğimizce değerlendirilmiş olup aşağıdaki hususların kamuoyu ile paylaşılmasında yarar görülmektedir.
Dünyada buğday üretimi 2009 yılında 676 milyon ton olarak gerçekleşmiş olup, 2010 yılında ise 660 milyon ton olarak gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. Tüketim ise 2009 yılında 647 milyon ton olarak gerçekleşmiş olup 2010 yılında 654 milyon ton düzeyine çıkacağı tahmin edilmektedir.
Türkiye’de 1990’lı yıllarda 9,5-10 milyon hektar alanda yapılan buğday ekilişi gittikçe azalan bir eğilim göstermektedir. 2009 yılında 8.7 milyon hektara 20.6 milyon ton olan buğday üretiminin 2010 yılında 8.1 milyon hektar alanda 16,8 milyon ton civarında gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. Bu yıl buğday veriminde sarı pas, kök çürüklüğü ve özellikle Amik Ovası ve Çukurova’da samyelinden etkilenmeler olmuştur. Geçen yıla göre bu yıl buğday veriminin % 20 oranında düşeceği tahmin edilmektedir.
Birliğimizce yıllara göre Türkiye buğday verimi ortalaması olan 254 kg/da üzerinden yapılan maliyet hesaplamalarına göre, buğday maliyeti ortalama 0,57 TL/Kg olarak hesaplanmıştır. Buna göre % 15 refah payıyla Anadolu Kırmızı Sert buğdayın kilogram fiyatı 0,660 TL olmalıdır. Üretici bu rakamlara göre zarar etmektedir.
Üretimdeki verim düşüklüğünü de hesaba katarsak üretici zararı daha da artmaktadır. Hükümet acilen açıkladığı buğday fiyatlarını revize etmek suretiyle artırarak Anadolu Kırmızı Sert buğdayın kilogram fiyatını en az 0,660 TL rakamına getirmelidir.
Buğdayla ilgili sektörel ve üreticimiz için yararlı olacağını düşündüğümüz bazı politikaların uygulanması gerekmektedir:
• Türk çiftçisinin dünya ile rekabet etmesi için Tarım sektörü en az AB ve ABD çiftçileri kadar desteklenmelidir. Bu doğrultuda buğday alımlarında daha fazla destekleme yapılmalıdır.
• Girdi fiyatlarını diğer ülkelerle rekabet edebilecek düzeye indirecek destekler verilmelidir.
• Ülkemizde ancak üçte biri karşılanabilen 600 bin ton olan sertifikalı tohumluk ihtiyacının tamamının uygun fiyatlarla temini için gerekli çalışmalar yapılmalı, sertifikalı tohumluk kullanımı yaygınlaştırılmalı ve geliştirilmelidir.
• Stratejik bir öneme haiz buğday üretiminin artırılması bütün ürünlerde olduğu gibi planlı bir üretime gidilmesi zorunludur. Bu konuda yeni bir uygulama olan havza bazlı destekleme modelinin uygulamadaki durumunu ve sonuçlarını henüz görmediğimiz için herhangi bir değerlendirme yapmak mümkün olmamaktadır.
• Bakanlık, TMO aracılığı ile gerekli tedbirleri zamanında almak suretiyle, spekülatif hareketlere karşı çiftçiyi korumalı ve piyasayı regüle edebilmelidir. Bu doğrultuda yıllar itibariyle ortalama 3-4 milyon ton buğday alan TMO yeniden % 15-20 oranında piyasada etkin kılınmalıdır.
• Bütün bu çalışmaları yaparken tarımsal altyapıya yönelik olarak başta kadastro sorunu olmak üzere sulama sorunu, tarım işletmelerinin ekonomik sosyal yapısının iyileştirilmesi, danışmanlık sisteminin yaygınlaştırılması ve desteklenmesi gibi birçok konuda da temel sorunların çözümü sağlanmalıdır.
Nüfusumuzun artmasına ters orantılı olarak buğday üretimimiz düşmektedir. Halkların en stratejik besin maddesi olan buğdayın üretiminin artırılması gerekmektedir.
Kamuoyuna saygıyla duyurulur.
Fehmi KİRAZ
Genel Başkan
Türk Ziraat Yüksek Mühendisleri Birliği
Sakarya Cad. 30/2 Kızılay/ANKARA
Tel: (+90) 312 4335981
