HUBUBAT ALIM FİYATLARI HAKKINDA TÜRK ZİRAAT YÜKSEK MÜHENDİSLERİ BİRLİĞİ BASIN AÇIKLAMASI

2024 yılı üretim sezonunun bütün Türk çiftçilerinin ekonomik kaygılarından arınabildiği bir sezon olmasını diliyoruz. Bildiğiniz üzere Tarım ve Orman Bakanlığına bağlı Toprak Mahsulleri Ofisi Türkiye genelindeki iş yerleri ve protokol imzaladığı lisanslı depolar olmak üzere 600’ün üzerindeki noktadan hububat alımı yapacaktır. Alım fiyatları Makarnalık buğdayda 10.000 TL, ekmeklik buğdayda 9.250 TL, arpada 7.250 TL olarak açıklanmıştır. Bakanlığımızca verilecek fark ödemesi desteği ile birlikte üreticilerimizin eline ton başına; makarnalık buğdayda 11.750 TL,  ekmeklik buğdayda 11.000 TL, arpada 8.000 TL geçecektir. Tabi bunun destek olan kısmı üreticinin eline anında nakit olarak geçmeyecektir. Ürün bedeli ödemeleri ise 45 gün içerisinde doğrudan üreticilerin banka hesaplarına yapılacaktır.

Dünya buğday fiyatları güncel olarak 260-280 dolar arasında seyretmektedir. İlk bakışta açıklanan fiyatların dünya ortalamasıyla aynı seyrettiği ve ithalatın daha pahalıya geleceği düşünüldüğünde olumlu olarak karşılanabilir gibi durmasına rağmen üretici enflasyonunun bu denli yüksek olduğu piyasa koşullarında açıklanan fiyatın sürdürülebilirliği tartışılır hale gelmektedir. Küresel gıda krizi baş gösterdiğinden bu yana dünyada buğday üretiminde arz trendi yükselmektedir. Ülkemizde de bu durum böyle olmuş, üreticiler üretime teşvik edilmiştir. Diğer ülkelerde üreticinin üzerinde herhangi bir baskı görülmez iken Türkiye’de tarım ürünleri üretici fiyat endeksi (Tarım-ÜFE) yıllık %60 seviyelerinde seyretmektedir. Yani maliyetler üzerinde çok ciddi miktarda girdi baskısı bulunmaktadır.

Türk Ziraat Yüksek Mühendisleri Birliği’nin hazırlamış ve sunmuş olduğu “Buğdayın Taban Fiyatının Belirlenmesi” raporuna göre,

• Makarnalık buğdayda 280 kg/da dan
• Ekmeklik buğdayda 300 kg/da dan

düşük verim alanlar kâr etmek bir yana ürünlerini maliyetlerinin altında satmak zorunda kalıp zarar edeceklerdir.

• Makarnalık buğdayda 370 kg/da
• Ekmeklik buğdayda 385 kg/da

Üzerinde verim alanlar ise %30 kar marjı ve üzerinde emeklerinin karşılığını alabileceklerdir.

• Makarnalık buğdayda 280-370 kg/da ve
• Ekmeklikte buğdayda 300-383 kg/da

Verim aralığında alanlar ise maliyet ile %30 kar marjı arasında maddi bir kazanca sahip olacaklardır.

Söz konusu rapora göre bilimsel olarak hazırlanan maliyet analizinde 250-450 Kg/Da verim aralığı için önerilebilecek taban fiyat yaklaşık 13,22 ile 17,19 TL/Kg arası hesaplanmıştır. Hal böyle iken TMO tarafından açıklanan fiyat üreticilerimizi üzmüştür. Ayrıca verim durumlarına baktığımız zaman Güney, Güneydoğu Anadolu, Ege ve Marmara bölgelerimizde durumun iyi olduğu, fakat iç bölgelerde yağışlarla ilgili problemlerin olması sebebiyle bölgesel kayıplar da kazançları ciddi anlamda etkileyecektir.  Tamamen doğal şartlara bağlı olarak yapılan üretim matematiksel olarak kağıt üzerinde hesaplandığı gibi çıkmamaktadır.

Türk Ziraat Yüksek Mühendisleri Birliği olarak bakış açımız her zaman üreticiyi korumak ve kollamak tarafında olmuştur. Ancak Devletin piyasa üzerinde regülasyon görevini doğru ifa edebilmesi, üreticinin tüccarların ve piyasanın elinde zarara uğramasının fiyat belirlemekten daha önemli olduğunu savunmaktayız. Doğru zamanlarda ithalatın kapatılması, doğru zamanda teşvikle ihracatın açılması, piyasada oluşan fiyatın üretici aleyhine döndüğü zaman müdahale alımlarının yapılması ve nitekim üreticinin korunması, tek başına fiyat belirlemekten daha önem arz etmektedir. Dolayısıyla mevduat faizlerinin %50 olduğu bir ortamda üreticilerimiz emek vererek bir senede %30 dahi kar elde edemiyorsa orada üretim için sonraki yıllarda ciddi problemler doğacak demektir. Üreticileri üretimden soğutmak telafisi olmayan sonuçların doğmasına neden olacaktır. Bu sebeple piyasa koşulları dahilinde hububat fiyatları özelinde yeniden bir değerlendirme yapılmasının daha doğru olacağını düşünmekteyiz.

TÜRK ZİRAAT YÜKSEK MÜHENDİSLERİ BİRLİĞİ YÖNETİM KURULU ADINA
MEHMET ALİ ÜNAL
GENEL BAŞKAN